Tik, tik…
Ik ben 43 jaar. Ik ben 43 jaar en heb net mijn doodvonnis gekregen. Ik ben ongeneeslijk ziek. Ik heb nog 2 jaar te leven. Hooguit. Zeggen de artsen.
Ik had nooit het idee dat ik haast had, maar nu moet ik ineens goed en snel kiezen. Wat wil ik nog? Wat wil ik doen, hoe wil ik er toe doen, hoe vul ik die laatste periode nog zo betekenisvol mogelijk in?
Betekenisvol. Ertoe doen. Zo betekenisvol mogelijk leven. Significantie.
Ik heb het, denk ik, al mijn hele leven. Dit gevoel van ‘ertoe willen doen’
Het gevoel alsof de tijd tikt, tikt en doortikt, nu is dat natuurlijk ook zo.
Het gevoel dat ik iets wil en moet doen, wat ‘ertoe doet’. Iets significants.
Dat ik niet weet hoe lang ik nog heb, maar dat dit misschien niet zo lang meer is, misschien heb ik nog wel lang, maar er is geen tijd om je tijd te verdoen, want stel dat het níet lang meer is.
Ik moet het doen. Ik moet het nú doen. Maar wat? Het antwoord komt niet vanzelf. Toch houdt het zich schuil in mij, komt het steeds iets dichterbij.
Tik, tik….
Tot mijn 30e zo ongeveer, had ik nog steeds het idee dat ik ruim genoeg tijd had, tijd bezàt. Heel naïef. Immers weet geen enkel mens hoeveel tijd hij of zij heeft.
Ik gaf voorrang aan andere dingen waarmee ik toen druk was. Zoals de kinderen die nog klein waren. Op het moment dat je ‘in de kleine kinderen zit’, sta je er misschien iets minder bij stil. Je bent immers al heel betekenisvol, voor je kinderen, die afhankelijk van jou zijn. Voor hen beteken je de wereld.
Dit geldt niet alleen voor je kinderen. Je bent significant voor je partner. Je bent significant voor je moeder, die slecht ter been is. Je bent significant voor de hond die zijn behoefte moet doen, zeker als jij de enige bent die op dat moment thuis is om hem uit te kunnen laten. Eigenlijk ben je vooral betekenisvol voor hen, die afhankelijk van je zijn. Daarom kiezen mensen bijvoorbeeld voor werken in de zorg. Mensen zijn afhankelijk van je, je betekent de wereld voor hen en je hebt het gevoel er toe te doen. Voor sommige mensen is op die manier betekenisvol zijn, voldoende. Niet voor mij.
Ik had rond mijn dertigste het idee dat ik dingen ‘moest doen’ om betekenisvol te zijn. Ik moest klassenouder worden, zodat ik betekenisvoller zou zijn voor mijn kind. Hij zou, al terugkijkend op zijn jeugd denken ‘wat een goede moeder had ik toch, zo betrokken.’
Echter.
Dan ben je wederom vooral betekenisvol voor ànderen. Dat voelt in zekere zin al goed, tot het moment dat je beseft dat je jezelf al je halve leven vergeet. Ik kwam hier recent achter, rond mijn veertigste verjaardag. Ik merk dat meer mensen in mijn omgeving rond hun veertigste iets vergelijkbaars doormaken in hun ontwikkeling.
Het idee, dat je dood gaat, je kinderen het hebben over de dingen die ze hebben onthouden. Ontbijttaart op hun verjaardag. Een boek op Kerstochtend onder de boom. Stel dat dat het is, wat ze onthouden. Natuurlijk, mooie, belangrijke dingen zijn het, bewust gestarte tradities. Maar dat is wat ik deed. Niet wie ík was. Stel dat ze wel degelijk wisten wie ik was, wat mij bewoog. Dat zou dat zou mooi, doch tijdelijk zijn. Mettertijd ga je toch verloren in de tijd. Tijd die ik ooit had, maar zij dan niet meer hebben, met mij. Alleen nog hun eigen tijd en significantie.
Dat je, om maar gelijk de lat hoog te leggen,
een onderwerp wordt in de quiz ‘De Slimste Mens’
Soms wilde ik dat ik dat niet had. Dat aanhoudende gevoel van betekenisvol willen zijn, eigenlijk meer dan dat, wat zo gezegd vanaf mijn 40e verjaardag alleen maar urgenter werd.
Ik zou wel eens willen dat ik het gevoel heb: ‘het is goed zoals het is en zoals het komt, ik geniet van het kleine, meer dan dit hoeft niet voor mij. Dit is voldoende.’
Maar nee, ik wil geen voldoende. Voldoende is beter dan onvoldoende, maar dan ook maar nét. Met een voldoende win je de oliebollentest niet en mag je ook geen sticker op je winkeldeur dat je die ooit hebt gewonnen. Je hebt geen bewijs. Ik wil een goed. Eigenlijk meer dan een goed.
Zó meer dan goed, dat je dood bent en men denkt: Zij hè. Zij deed er toe. Die vrouw. Dat was een bijzonder, puur en authentiek mens. Zoals zij was er geen ander. Zij maakte het verschil. Dat je, om maar gelijk de lat hoog te leggen, een onderwerp wordt in de quiz ‘De Slimste Mens’. Dat er mensen zijn die je kennen, terwijl ze je niet gekend hebben, maar je ‘kennen’, omdat wat jij gedaan hebt, er (meer dan) genoeg toe heeft gedaan.
Is het dan significantie, importantie of arrogantie, denk ik op het moment dat ik dit typ? Dat ligt er denk ik aan, hoe en wie je zelf bent. Heb je je tot nu toe in je leven opgesteld op de achtergrond, jezelf weinig toegekend, geen importantie, dan voelt dit al snel als arrogantie. Je bent jarenlang gewend geweest, belangrijk te zijn voor anderen. Niet gewend jezelf op de eerste plaats te stellen. Dit nieuwe gevoel, voelt ongemakkelijk en dus al snel als arrogant. Tegelijkertijd houdt dit je dan tegen om op de voorgrond te treden. Immers dan ben je wel heel erg arrogant en zelfingenomen.
Heb je je wél al je hele leven belangrijk gevoeld en ben je hierin gekend? Dan voelt het voor jou normaal, niet arrogant en niet ongemakkelijk om zichtbaar te zijn en dus heb je er misschien minder behoefte aan. Je bent altijd al zichtbaar geweest.
Heeft het daar dan mee te maken, met zichtbaarheid? Of eigenlijk onzichtbaarheid? In welke mate je in je jeugd, je huwelijk en/of in andere relaties al dan niet jarenlang onzichtbaar bent geweest. En je nu, eindelijk, uit de schaduw durft te stappen? Ik denk dat het bij mij meespeelt.
Dat ongedurige gevoel blijft. De tijd tikt verder. Films en tv shows kijken? Doe ik nauwelijks, daar verlies je tijd mee, want het is oppervlakkig en ik heb nog maar zo kort om iets werkelijk significants te doen. Wat bereik je ermee en je zit je tijd te verdoen. Een dagje ‘niks doen en Netflixen’ zul je mij nooit zien doen. Ook de tijdelijke hobby’s als ‘handlettering’, ‘diamond painting’ of legpuzzels leggen, vind ik zonde van mijn tijd. Waarom doe ik dit, ik bereik er niets mee, ik ben er niet buitensporig goed in, het dient geen groter doel.
Ondanks dat drukkende gevoel, dat ik iets significants wilde doen, gaf ik nog steeds prioriteit aan de verkeerde dingen.
Dat voelde veiliger, als het jarenlange patroon waarin ik me heb voortbewogen zonder ook maar met één haar boven het maaiveld uit te steken.
Social media is zó snel, dat, nog voordat jij je eigen
unieke idee hebt, het al door iemand anders elders ter
wereld is uitgevoerd.
Ik ben er zeker van, dat veel mensen tegenwoordig met soortgelijke dingen bezig zijn. Dat is ook een luxeprobleem, een uitvloeisel van leven in een welvaartsmaatschappij, waar zaken die voor mensen in een derde wereld-land heel bijzonder zijn, maar hier niets voorstelllen, bijna niet meer meetellen.
Daarom weet ik zeker dat er in dit land en op deze aardkloot, meer mensen met mij zijn, die méér willen zijn. Dat ze er toe willen doen, dat ze bijzondere en unieke dingen willen doen. Maar dat is bijna niet meer te doen. Dat is, naast het leven in een rijk land, ook het gevolg van social media. Op Facebook lijkt een ieders leven spannend in vergelijking met het mijne. Wat een geweldig leven heeft iedereen. Of nee, dan Instagram. Alleen maar mensen die het léven, dat geweldige leven. Creatievelingen die het gewoon hebben gedaan, van hun hobby hun werk gemaakt hebben en foto’s van hun prachtige creaties posten, je op de hoogte houden van nieuwe projecten.
Ik zie het aan mijn kinderen, hoe lastig het is.
Ze hebben een idee, iets wat ze zouden willen proberen. Een rap maken, een cartoon. De mogelijkheden zijn eindeloos tegenwoordig. Maar social media is zó snel, dat, nog voordat jij je eigen unieke idee hebt, het al door iemand anders elders ter wereld is uitgevoerd.
Inmiddels ben ik net 41 jaar. Dat voelt HEEL onwerkelijk. Onwerkelijk is niet het juiste woord. Het voelt OUD. Het spijt me als ik hiermee mensen beledig die dit lezen, die ouder zijn, maar zo voelt het voor mij.
Het idee, dat ik misschien nog 20 ‘fysiek goede jaren’ zal hebben (aan de andere kant, is niemand daar zeker van. Helaas zijn in de afgelopen jaren ons genoeg volwassenen en kinderen ontvallen, die misschien wel dachten nog 30 jaar of langer de tijd te hebben om hun dromen te verwezenlijken). De tijd is voorbij gevlogen en ik word steeds minder bijzonder en authentiek.
Tik, tik….
De klok tikt en de onrust neemt toe.
Doe het NU. Weer een dag voorbij. Doe het NU.
Ik weet dat ik eens de stap moet zetten en moet doorzetten. Echter als er iets anders op mijn pad komt, waardoor dit op een zijspoor wordt gezet, omdat dat op dat moment voorrang heeft, kies ik daarvoor. Hoe dat komt? Als het er op aan komt, kies ik nog steeds voor ‘veilig’. Ik verval in een oud, ingesleten patroon dat veilig voelt, omdat ik het zo al jaren gewend ben, ik ermee bekend ben en het dus niet kan tegenvallen. Mede een gevolg van onze welvaartsmaatschappij. Die luxe nemen we voor lief, maar als we die dreigen te verliezen, is het een ander verhaal. En zo komt het er nooit meer van.
Waarvan?
Geen idee.
Of toch wel?
Het wordt tijd het gevoel van arrogantie te laten varen. Me niet meer laten leiden door gevaren, me niet meer te laten sussen en bedaren.
Ik ben net 41 jaar. Ik ben gezond. Ik weet niet hoeveel dagen ik nog te leven heb.
Ik moet goed kiezen. Wat wil ik? Wat wil ik doen, hoe wil ik er toe doen, hoe vul ik die laatste periode zo betekenisvol mogelijk in? De tijd dringt…. Of niet?
Ik ben 45 jaar. Ik lig hier op mijn sterfbed. De artsen hebben het goed ingeschat, die twee jaar. Ik heb nog te weinig energie om iets te doen.
Ik heb niets meer te kiezen. Ik heb niets meer te willen. Hoe betekenisvol mijn leven voor mij was, kun je nu nog aan mij vragen. Hoe betekenisvol ik voor anderen was, kun je nu nog vragen aan mijn geliefden. Wees snel. Voor de rest word ik vergeten, opgegeten, door de tijd.‘
De tijd dringt.
Tik, tik…..
BOEM!
Henk Vereijken | jan 29, 2019 at 23:07
In mijn 60e levensjaar overleed mijn vader en kort na mijn 62e verjaardag mijn moeder. Twee jaar later, ik was 64, werd ik opa.
Vanaf dat moment besefte ik me dat het schakeltje zijn in deze levensketen voor mij het meest betekenisvol was. Al die dingen waar ik me in het verleden zonodig druk over moest maken, vallen hierbij in het niet…….
Mariska van Bommel | jan 30, 2019 at 13:53
Henk,
Wat mooi dat je er achter bent gekomen, wat voor jou het meest betekenisvol is. Het is ook niet zo, dat ik mij niet betekenisvol voel, maar dat ik toch nog steeds die drang heb, iets te bereiken voor mijzelf, eindelijk te worden wie ik altijd wilde zijn. Het antwoord op de vraag waar die drang vandaan komt, ligt, denk ik, in de mogelijkheden die ik hiervoor heb gehad in het verleden, om mij te ontplooien. Ik merk wel dat ik ook steeds minder zin heb om me om de kleine dingen druk te maken. Zeker na een aantal overlijdensgevallen, zoals ook bij jou, ga je de zaken in dat opzicht meer in perspectief zien. Dat is alleen maar goed, denk ik.
Henk Vereijken | jan 30, 2019 at 23:12
Hallo Mariska,
Het zou zo maar kunnen dat de betekenis die je belangrijk vindt, verandert gedurende je leven. Dat is niet erg, integendeel, het past bij de ontwikkeling die je als mens doormaakt. Daarbij past ook het groeiende besef van …… tik, tik…….. BOEM!
En die drang….. ik herken het wel. Volgens mij hoort het bij de levensfase. Lekker aan toe geven! Niets om over te piekeren, leeft een stuk prettiger. Ik voorspel dat je op je 50e (jaja) een blog schrijft waarbij je erkent dat, met alle tegenslagen die er misschien nog komen, het leven eigenlijk heel erg leuk is. Je mag gewoon jezelf zijn! En dat heeft echt betekenis!